Alles over het beroep physician assistant | TMI (2024)

De taken van een physician assistant is erg afhankelijk van zijn of haar werkplek en opleidingsachtergrond. Als PA kun je in een breed scala aan vakgebieden aan de slag, zowel binnen de eerstelijns- als tweedelijnszorg. In de basis voeren physiscian assistants in elk vakgebied ongeveer dezelfde taken uit. Een greep uit deze taken is de patiëntenzorg, diagnoses stellen, behandelplannen en protocollen opstellen, onderzoeken uitvoeren, medicatie voorschrijven en medisch-technische handelingen verrichten.

Physician assistant huisarts

Als physician assistant bij de huisarts heb je een breed takenpakket. Je neemt zelfstandig, volgens de geldende richtlijnen, medisch en medisch-ondersteunende werkzaamheden over van de huisarts. Zo voer je lichamelijk onderzoek uit, stel je behandelplannen op, verricht je medisch-technische handelingen, schrijf je medicatie voor, dien je injecties toe en verricht je kleine chirurgische ingrepen. Bij twijfel schakel je de huisarts in of verwijs je de patiënt door naar een medisch specialist.

Physician assistant cardiologie

Als physician assistant op de Cardiologie ben je meestal werkzaam op een verpleegafdeling, de CCU- of de EHH-afdeling. Hierbij werkt de PA in het verlengde van de cardioloog. Patiëntcontact is een belangrijk deel van het takenpakket van de physician assistant. Zo houd jij je als physician assistant binnen de cardiologie bezig met visite lopen, bevindingen bespreken, patiënten begeleiden en familiegesprekken voeren. Er zijn vaak mogelijkheden om bepaalde handvaardigheden te ontwikkelen, zodat je bijvoorbeeld zelfstandig echocardiografische onderzoeken mag uitvoeren.

Physician assistant orthopedie

Je kunt als physician assistant ook aan de slag binnen de orthopedie. Hier werk je ter ondersteuning van de orthopeed op de polikliniek of op een verpleegafdeling. Vaak is een physician assistant binnen de orthopedie verantwoordelijk voor controle-afspraken na operaties en voor informatieverstrekking over ingrepen aan patiënten. Zo sta je bijvoorbeeld patiënten te woord over een carpal tunnel operatie.

Physician assistant neurologie

Als physician assistant neurologie ben je medeverantwoordelijk voor verpleegkundige zorg aan neurologische patiënten (zowel cure als care). Daarnaast houd jij je bezig met de reguliere patiëntenzorg en neem je taken over van de neuroloog. Ook binnen dit vakgebied staat patiëntcontact centraal en houd je als PA zelfstandig spreekuren.

Physician assistant oogheelkunde

Physician assistants kunnen ook op de oogheelkunde aan de slag. Hier ben je de rechterhand van de oogarts en neem je bepaalde medische taken van de specialist over. Je verricht kleine ingrepen en ziet zelfstandig patiënten op de polikliniek.

Physician assistant dermatologie

Een physician assistant dermatologie werkt onder supervisie van een dermatoloog. Een greep uit het takenpakket van de PA dermatologie is:

• Dermatologische klachten in kaart brengen;
• Lichamelijke onderzoek verrichten;
• Aanvullend onderzoek aanvragen;
• Diagnoses stellen;
• Voorlichting geven;
• Het verloop van een behandeling bepalen door bijvoorbeeld medicatie voor te schrijven;
• Huid(kanker)operaties uitvoeren.

Physician assistant ambulance

Een physician assistant heeft ook diverse mogelijkheden op de ambulance. Naast werken op de ambulance kun je ook binnen andere domeinen van de ambulanceorganisatie aan de slag. Op de ambulance neem je niet per se taken over van de ambulanceverpleegkundige maar vul je deze juist aan. Als physician assistant ambulance moet je op locatie bij een zorgvraag zelfstandig aanvullende medische handelingen uit kunnen voeren.

Physician assistant anesthesie

Als physician assistant anesthesie kun op verschillende afdelingen en bij diverse specialismen aan de slag. Zo kun je bijvoorbeeld werken bij de preoperatieve screening, algehele anesthesiologie of op de pijnpolikliniek. Naast klinische taken houd je je als PA anesthesie ook bezig met het bieden van onderwijs aan studenten en AIOS en neem je deel in wetenschappelijke onderzoeken.

Physician assistant chirurgie

PA’s kunnen ook binnen de algemene chirurgie aan de slag. De physician assistant chirurgie werkt dan onder supervisie van een chirurg. De volgende werkzaamheden behoren onder andere tot het takenpakket van een PA chirurgie:

• Behandeling van spataderen;
• Poliklinische verrichtingen;
• Behandeling van aambeien;
• Kleine poliklinische ingrepen, zoals het verwijderen van zwellingen of ingegroeide teennagels.

Physician assistant kindergeneeskunde

Binnen de kindergeneeskunde verricht de physician assistant zelfstandig medisch handelingen zoals intuberen, reanimeren, het maken van echo’s en het aanbrengen van een centrale lijn of infuus bij kinderen. Als physician assistant kindergeneeskunde werk je hierbij nauw samen met de kinderarts.

Physician assistant SEH

Op de SEH werk je als physician assistant samen met de SEH-arts. Als PA SEH ben je verantwoordelijk voor het zelfstandig uitvoeren van anamnese gesprekken, lichamelijk onderzoek en de behandeling van patiënten op de Spoedeisende Hulp. Je informeert daarnaast patiënten en naasten over de onderzoeken, diagnoses en de behandelplannen. Als je een aanvullende opleiding hebt gevolgd, ben je bevoegd om professionele spoedeisende hulp te bieden, zoals Advanced Life Support (ALS) en Advanced Trauma Life Support (ATLS).

Hoe word je physician assistant? De opleiding tot physician assistant is een masteropleiding op hbo-niveau. Als PA heb je een opleiding gevolgd ná een erkende bacheloropleiding binnen de gezondheidszorg. Hieronder valt een breed scala aan vooropleidingen, zolang deze bacheloropleiding maar gericht is op het onderzoeken, behandelen of verplegen van patiënten. Voorbeelden hiervan zijn:

• Ergotherapie;
• Fysiotherapie;
• Huidtherapie;
• Logopedie;
• Podotherapie;
• Verpleegkunde;
• Voeding & Diëtetiek.

Naast bovenstaande toelatingseisen voor de opleiding tot physician assistant, kun je ook als algemeen verpleegkundige, anesthesiemedewerker of operatieassistent zonder afgeronde (hbo) bacheloropleiding de master tot PA binnenkomen. Verder geldt voor de opleiding tot physician assistant nog één andere toelatingseis, namelijk minimaal twee jaar werkervaring in de directe patiëntenzorg.

Als physician assistant in opleiding volg je een duale opleiding van 2,5 jaar, waardoor je zowel theoretisch als in de praktijk een brede basis ontwikkelt. Er zijn meerdere opleidingsplekken voor physician assistant in Nederland, waaronder in Utrecht, Groningen en Amsterdam. Als je eenmaal afgestudeerd bent als physician assistant, is het niet mogelijk om je een verkorte opleiding te volgen van physician assistant naar arts. Om arts te worden, moet je namelijk de opleiding Geneeskunde hebben afgerond.